Şavşat'ın Kurtuluşu 7 Mart Şavşat'ın Kurtuluşunun 100. Yıldönümü

ŞAVŞAT IN KURTULUŞU

ŞAVŞAT'IN KURTULUŞU 7 Mart ŞAVŞAT'ın Kurtuluşunun 100.Yıldönümü

 

Şavşatlımdan mertlik nasıl olur öğrensin

Düşmanların kulakları çınlasın

Çalsın davul zurna yer gök inlesin

Yapar bayramını benim yiğit Şavşatlım...

Serhat ilçemiz Şavşat'ın düşman işgalinden kurtuluşunun 100. yıldönümünü kutladığımız bu hafta da öncelikle bütün Şavşat halkının bağımsızlık bayramını tebrik etmek istiyorum

Yöremizin, tarihi milattan öncesine kadar uzanmaktadır ilk olarak Van merkezli kurulan Urartuların egemenliğini görmekteyiz sonra da sırasıyla İskit Türkleri Sasaniler Selçuklular ve Safeviler bölgeye egemen olmuştur. 1568 yılında Şavşat ile beraber bütün Doğu Anadolu ve bugün Gürcistan sınırları içinde kalan soydaşlarımızın yaşadığı Ahıska Bölgesi de fethedilerek Osmanlı Devleti'ne katılmıştır. Ve 1568'den 1828'e kadar Şavşat Osmanlıya bağlı Ahıska Eyaletinden yönetilmiştir ancak 1829'da Ahıska'yı Ruslar işgal edince bu sefer eyalet merkezi Ardahan'ın Çıldır ilçesi olmuştur.

Ahıska'lı bir şair Ahıska'nın kaybedilmesi üzerine üzüntüsünü şu sözlerle dile getirmiştir.

Ahıska bir gül idi gitti

Ehli bir dil idi gitti

Söyleyin Sultan Mahmut'a

İstanbul'un kilidi gitti.

Yöremizde 93 Harbi olarak ta bilinen 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonunda Kars, Ardahan, Batum ve Artvin kaybedilmiş ve bölgemiz yaklaşık 40 yıl Rus işgali altında kalmıştır. 

Bağımsızlık vaadiyle Ermeniler ayaklandırılmış yöremiz halkını göçe zorlamıştır yöremizden göç edenler olduğu gibi göç etmeyenler Rus askerlerinin koruması altındaki ermeni çetelerinin zulmüne uğramıştır.

 Neticede 1917 Rusya'da ki Bolşevik İhtilali sonucu Ruslar doğudan çekilirken Mondros Ateşkes Antlaşması ile bölge Ermenilere bırakılmıştır ve bundan sonra bağımsız Ermenistanı kurmak için Ermeniler bir kez daha ayaklandırılmıştır.

 Ancak yöre halkı hakkını ve toprağını korumak için bütün köylerden toplanan milis kuvvetleriyle beraber özellikle Sahara'da direnişe geçmiştir.

Karaköylü Bilal Ağa Sahara'da Deliklitaş denilen mevkide düşman kumandanı Alaca Kamandar'a kapan kurarak Kamandar'ı esir almış, Alaca Kamandar'ı gören köylüler şu dörtlüğü söylemiştir:

Ardahan, Sahara düşman cephesi

Alaca Kamandar'a kurdular pusu 

İmdat imdat diye geliyor sesi

İşte kapana düşmüş geliyor

Cesareti ve kahramanlığıyla nam salan Karaköylü Bilal Ağa için de şu dörtlük yazılmıştır:

Bilal Ağa yürüdü mü yerler sallanır

Molla Halil şehit olmak için yollanır

Savaş günü allı gelin dullanır

Şehit kanıyla kurtuldun Şavşatım

TBMM Başkanı Mustafa Kemal ATATÜRK'ün emriyle 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa, Ermeni çetelerini işgal edilmiş doğu şehirlerimizden çıkararak kesin zaferi ilan etmiştir. Önce Ermenistan'la Gümrü ardından da Sovyet Rusya ile yapılan Moskova Antlaşmasıyla Kars Ardahan ve Artvin'in Türkiye'ye ait olduğunu dost düşman herkes kabul etmek zorunda kalmıştır.

Kazım Karabekir Paşa'nın ordusunda irtibat subaylığı yapan Filibeli Hilmi Bey 23 Şubat 1921'de Ardahan Kaymakamı olarak göreve başlamış ve aynı gün şanlı bayrağımızı göndere çekerek Ardahan'ın Türkiye'ye ait olduğunu müjdelemiştir. 

Filibeli Hilmi Bey kayınbiraderi  Hamşioğlu İsa Bey'i Şavşat kaymakamı olarak görevlendirmiştir. Yanına da Hasan Çavuş ile bir müfreze asker vererek Şavşat'a ulaşmalarını emretmiştir. 25 Şubat 1921'de yola çıkan Şavşat'ın ilk Kaymakamı Hamşioğlu İsa Bey iklim elverişli olmadığı için kafile ile beraber iki güne Yavuzköy'e ulaşmışlardır.  Yavuzköy'de Arif Kaya'nın evinde  misafir kalmışlar ve ertesi gün bu kafile Şavşat halkının coşkulu gösterileri arasında Şavşat'a gelmiştir. Bağımsızlık bayrağımızı göndere çeken İsa Bey Şavşat Halkının Kurtuluş Bayramı'nı kutlayarak  yönetimi ele almıştır.

Böylece 27 Şubat 1921 günü Şavşatlılar, 43 yıllık hasretten sonra anavatana ve şanlı bayraklarına kavuştular. Aynı gün Sahara dağlarından doğup yükselen kurtuluş güneşi hürriyet saçarak Şavşat'a ulaşmış ve Şavşat'ta şu dörtlük söylenmiştir.

Şenlensin Şavşat'ın toprağı taşı

Zafer Müjdeleri coşmuş geliyor

Yurdumuzu sarmış düşman ateşi

Yiğitler Sahara'yı aşmış geliyor.

Bu gün bizim en sevinçli günümüzdür. Yalçın dağlarımıza, yüksek yaylalarımıza, güzel ormanımıza, harikalar diyarı cennet ocağımıza kavuştuğumuz gündür. 

Kardeşin, kardeşe, Ananın yavrusuna kavuştuğu gündür. Özgürlüğümüzü dünyaya kabul ettirdiğimiz gündür. 

İşte bu duygularla, bizlere bu büyük zaferin gururunu armağan eden, başta Mustafa Kemal ATATÜRK ve onun silah arkadaşları olmak üzere Çanakkale'de Sarıkamış'ta Dumlupınar'da  vatanın her karış toprağında Türk milleti için hayatlarını kaybeden kahraman şehitlerimizi  bir kez daha rahmet ve şükranla anıyor, ruhlarınız şad olsun diyorum.

Not: Önceden 27 Şubat'ta kutlanan Kurtuluş Bayramımız, günümüzde Artvin ile beraber  7 Mart'ta kutlanmaktadır. 

                                       Serkan TURANLI

                                       Tarih Öğretmeni