ETİK NEDİR?

Etik sözcüğü yunanca "karakter", "adet", "usul" veya "gelenek" anlamına gelen "ETHOS" sözcüğünden türetilmiştir. İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, DOĞRU-YANLIŞ ya da İYİ-KÖTÜ gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe disiplinidir. Etik, doğru ve yanlış ölçütleridir.

Etik, bireylere "işlerin nasıl yapılması gerektiğini" belirlemede yardımcı olan yol gösterici değerler, ilkeler ve standartlardır. İnsanların yargılarını ve bu yargılara ulaşılma sürecini ifade eder. Etik, insanların değerlere dayalı kararlar verdiği bir süreçtir.

Hepimizin kendi değerlerimize bağlı olarak, çeşitli durumları yorumladığımız ve tepki verdiğimiz içsel ve öznel bir dünyası vardır. Bu değerler, genel olarak çocukluk döneminde aile, öğretmenler, inanç sistemi ve toplum tarafından şekillendirilir.

Etik ve ahlak birbirinden farklı kavramlardır. Ancak çoğunlukla bu kavramların aynı anlamda kullanıldığını görmekteyiz. Etik ve ahlakın özdeş olmamasının nedeni, etiğin ahlak felsefesi olması, ahlakın ise etiğin araştırma konusu olmasındandır. Etik kuramlar, ahlakın özü, kökeni ve toplumsal yaşamdaki işlevinin yanı sıra, insanların bir arada yaşayabilmelerinin gerekleri, toplumsal yaşamın normları ve değerleri kişilerle toplum arasındaki ilişkiler, bireysel yaşamın amacı ve anlamı üstüne görüşleri dile getirir.

Ahlak, geniş tabanlı ve nasıl davranılması gerektiğine ilişkin yazılı olmayan standartları belirler. Etik ise; kuralların açık ve belirli alana ilişkin yazılı kuralları içerir. ÖRNEK: Sanat etiği, tıp etiği, çevre etiği, eğitim etiği.

ETIK YAPI:

Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu Milli Eğitim Bakanlığı Etik Komisyonu NİÇİN ETlK:

•      Dünya genelinde kamu yönetiminde "yolsuzluk", "kötü yönetim" ve "çıkar çatışması", "yozlaşma ve etik-dışı davranış sorunlarının yaygınlık kazanması,

•      Halkın devlete ve bürokrasiye olan güveninin sarsılması, kamu yönetiminin saygınlığının kaybolması sonucunda halkın devlete olan güvenini yeniden tesis ederek kamu yönetiminin saygınlığını korumanın "küresel bir reform kaygısı" haline gelmiş olması,

sonucunda etik davranış ilkelerini belirlemek ve bunlara uyulmasını denetleyecek kurumsal yapılar oluşturmak, yani kısaca "ETİK ALTYAPI" kurmak konusunda uluslararası bir trend oluşmuştur.

KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ

•      Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci

•      Halka hizmet bilinci

•      Hizmet standartlarına uyma

•      Amaç ve misyona bağlılık

•      Dürüstlük ve tarafsızlık

•      Saygınlık ve güven

•      Nezaket ve saygı

•      Yetkili makamlara bildirim

•      Çıkar çatışmasından kaçınma

•      Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması

•      Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı

•      Kamu malları ve kaynaklarının kullanımı

•      Savurganlıktan kaçınma

•      Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan

•      Bilgi verme, saydamlık ve katılımcılık

•      Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu

•      Eski kamu görevlileriyle ilişkiler

•      Mal bildiriminde bulunum

EĞİTİMDE ETİĞİN ÖNEMİ

•      Eğitim insanı tüm yaşamı boyunca etkileyen bir süreçtir. Etik ise insanın ne yapmalıyım? Nasıl yapmalıyım? Sorularına vermeye çalıştığı cevaptır.

•      Eğitim ve etik arasında bu anlamda zorunlu bir ilişki vardır.

•      Bu durumda okullar; bireylere doğru davranışların kazandırıldığı gerçek öğrenme ve gelişme merkezleri olmalıdır.

EĞİTİM ETİĞİ PROBLEM ALANLARI

•      Eğitim sisteminden kaynaklı

•      Okul yönetimi kaynaklı

•      Öğretmen kaynaklı

•      Öğrenci kaynaklı

•      Veli kaynaklı

•      Mali ve fiziksel çevre kaynaklı

ETİK DEĞERLERE UYGUN BİR ÇALIŞMA ORTAMI OLUŞTURMAK İÇİN;

•      Etik değerlere bağlı kalmaya karar verin.

•      Davranışlarınızla örnek olun.

•      Etiğe uygun davranışları yerleştirme sorumluluğunu üzerinize alın.

•      Size göre etik ilkelerini belirleyin.

•      Etik değerlerinizi açıkça belirtin.

•      Çalışanlarınızı eğitin.

•      Açık iletişimi destekleyin.

•      Tutarlı olun

YÖNETİMİN ETİK İLKELERE UYGUN DAVRANMASI İÇİN DÖRT KOŞUL

•      Örgütsel ve yönetsel kültür

•      Eğitim

•      Yönetim hesaplarının denetimi

•      Araştırma

ETİK LİDERLİK

Başarılı lider ve yöneticiler, doğruluk ve hakkaniyet ilkelerini yaşama geçirir.

Bir yönetici astlarının sorunlarına duyarlı olur, farklı görüşlerin ifade edilmesine olanak tanır. Kurumsal başarı için; kimlik, katılım, hakkaniyet ve yetkinlik ilkelerini temel alır.

Başarılı yöneticiler, çalışanlarını motive eder, çalışkanlığa ve çalışanların kimliğine değer veren bir çalışma kültürü oluşturarak sorunlara yaklaşırlar.

Yönetici; Etik ve kurumsal bağlılığı birleştirerek şaşırtıcı sonuçlar meydana getirebilir. Çalışkanlığa, dürüstlüğe ve yüksek performansa değer verir. Bu değerleri ödüllendirecek şekilde kuruluşu düzenler. Etik ilke sınırları içinde, kurumun tüm potansiyelini harekete geçirir.

KURUMSAL ETİK İKLİMİ İÇİN

•      Etik ilkeleri herkesin bir numaralı sorunu haline getirin.

•      Herkesi bu konuda sıkı çalışmaya özendirin.

•      Bu ilkelere aktif bir ilgi duymayı özendirin.

•      Etik davranış sergileme ile performans arasındaki ilişkiye dikkat edin.

•      Davranış ve eylemlerinizle örnek olun.

•      Açık bir iletişim tarzı sergileyin.

KAMU ETİĞİ:

Haberin devamını okumak için buraya tıklayınız.