Bir Destandır Çanakkale

          Çanakkale Savaşı veya Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında  03 Kasım 1914-09 Ocak 1916 tarihleri arasında, Gelibolu Yarımadası üzerinde Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa) arasında yapılan Türk tarihi ve dünya tarihi açısından son derece önemli, tarihin en kanlı sayfalarından olan deniz ve kara muharebeleridir.

         1914 Yılı 28 Haziran günü, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahtı Arşiduk Franz Ferdinand, eşiyle beraber Bosna-Hersek’in merkezi Saraybosna’yı ziyareti sırasında bir Sırp milliyetçisi olan Gavrilo  Princip tarafından silahıyla Avusturya -Macaristan İmparatorluğu veliahdı Franz Ferdinand’a ateş etmesiyle Ferdinand’ın boğazına saplanan kursunun ense tarafından çıkıp Arsiduk’ün eşine saplanarak ikisinin de olay yerinde hayatını kaybetmesi I. Dünya Savaşı’nın fitilini ateşlendi.

       Bir tarafta itilaf kuvvetleri diye anılan; İngiltere, Fransa, Rusya’nın başı çektiği devletler, diğer tarafta Osmanlı İmparatorluğu’nun yer aldığı Almanya, Avusturya-Macaristan daha sonra Bulgaristan’ın dâhil olduğu ittifak kuvvetleri arasında Dünya tarihinin en kanlı savaşı başladı.

      Osmanlı İmparatorluğu, Almanya’nın Rusya’ya savaş ilan ettiği 1 Ağustos 1914’ün hemen ertesi günü, Almanya ile bir ittifak antlaşması imzalaması, Almanya’nın ana gücünü oluşturduğu İttifak Devletleri safında fiilen savaşa gireceği anlamına gelir. Anlaşmadan sonra Osmanlı, seferberliğin tamamlanmadı ve Çanakkale Boğazı savunmasının tamamlanmaması gibi gerekçelerle fiilen savaşa girmeyi istemedi,  ertelemeye çalışıldı. Ancak Almanya, Osmanlı’ya bir an önce savaşa fiilen girilmesi için baskılarını sürdürür. Bu baskılar, Akdeniz’de Britanya donanması önünden kaçan Alman Goeben ve Breslau savaş zırhlıların İstanbul’a gelmesiyle bir oldubittiye getirildi.

            Daha sonra Osmanlı Donanması’na bağlı bir grup zırhlıları ile Karadeniz’e  açılan zırhlılar 29 Ekim 1914 tarihinde Rus limanlarını bombalayınca 1 Kasım 1914 tarihinde Rusya, Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan etti. Ardından İngiltere ve Fransa 5 Kasım 1914 de Osmanlı İmparatorluğuna savaş ilan ederler. 11 Kasım 1914 tarihinde Osmanlı Devleti, İtilaf devletlerine (Birleşik Krallık, Rusya, Fransa) resmen savaş ilan etti. 14 Kasım 1914 Osmanlı Padişahı ve Halife V. Mehmet Reşat Dünya Müslümanlığını, İtilaf Devletlerine karşı savaşa çağıran Cihad-ı Ekber’i ilan etmesiyle artık Osmanlı Devleti fiilen I. Dünya Savaşı’na girdi.

          Osmanlı Devleti, tarihinde en fazla maddî ve manevî kaybı 1. Dünya Savaşı  sırasında yaşadı. Bu savaş sırasında en fazla şehit Çanakkale cephesinde verildi. Dünya tarihinde dar bir alanda çok büyük orduların savaşmasına sahne  olan cephedir  Çanakkale. Tarihimizde bir savaşta ilk defa bu kadar fazla talebe ve yetişmiş insan gücü kaybı Çanakkale’de yaşandı. Osmanlı da Çanakkale cephesinin Genel Komutanı Alman General Liman Von Sanders’tir. Osmanlı adına Çanakkale Boğazında alınan tedbirlerden genel sorumlu Komutan ise Cevat Paşa’dır.
Ayrıca Esat Paşa ve Mustafa Kemal gibi önemli subaylar da bu cephede görev alacaklardır…

            İtilaf Devletleri Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya ile güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak, başkent İstanbul’u zapt etmek suretiyle Almanya’nın müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletleri’ni zayıflatma amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı’nı seçtiler. İngiltere’nin bu cephenin açılmasında birinci derecede aktif rol aldığını da belirtmek doğru olur. Nitekim İngiliz  Donanma Bakanı Churchill, cephenin açılmasında büyük çaba gösterir ve etkili olur. Gerçekten o, bu cephenin açılmasının baş mimari olur, Türklerin askeri gücünü ciddiye almadı, olayı basit ve sadece “sınırlı bir cezalandırma  hareketi” olarak görüldü. Bu yanılgısı Churchill’ e   aylar sonra çok pahalıya mal olacaktı.