Anne - Baba Tutumları İle İlgili Veli Bilgilendirme Rehberi

ANNE BABA TUTUMLARI

        Bu yazımızda sizlere anne-baba tutumları hakkında detaylı bilgi vermek ve çocuklara etkisini anlatmak istiyoruz.

        Çocukların gelişim süreçlerinde etkili olan ve onların hangi yöne ne şekilde gideceklerini belirleyen en önemli etkenlerden birisi anne baba tutumlarıdır. Anne baba tutumları, ebeveynlerin çocuklarını yetiştirirken onlara olan yaklaşım, tutum ve davranışların tümüdür. Gelişim sürecinde, ebeveynlerin çocuklarına verdikleri sevgi ve destek kadar belirledikleri kural ve sınırlar da çocukların gelişim dönemini sağlıklı bir şekilde geçirmelerinde önemli bir rol oynar.

        Çocuklar, anne babaların onlara karşı sergiledikleri tutum ve davranışlara karşılık olarak aynı doğrultuda ve ebeveynlerin tutumlarını yansıtan davranışlar sergilerler. Böylece iki taraf arasında bir iletişim ve etkileşim oluşur. Bir çocuğun davranışını değiştirmek ya da anlamlandırmak için ebeveynlerin tutumuna önemli bir başlangıç noktasıdır.

ANNE BABA TUTUMLARI TÜRLERİ

Demokratik Anne Baba Tutumu

        En sağlıklı ve ideal ebeveyn tutumu olan demokratik anne baba tutumunda ebeveynler, çocuklarına karşı hoşgörülü, güven verici ve destekleyici bir tutumda olurlar. Bu noktada önemli olan; sergilenen bu tutumların aşırıya kaçmadan belirli bir seviyede olmasıdır. Demokratik anne baba tutumunda çocukların duygu, düşünce ve istekleri büyük önem taşır. Aileyi ve çocuğu ilgilendiren bütün durumlarda çocukların fikirleri dikkate alınır. Çocukların kendilerini ifade etmeleri için yönlendirici bir tutum takınılır.

        Demokratik tutumdaki anne babalar, kişisel farklılıkları ve özellikleri bilir, bu yönde bir beklenti oluşturur ve hareket ederler. Küçük yaşlardan itibaren çocuklarının özerk davranışlarını desteklerler ve onları bunun için teşvik ederler. Çocuklarına sorumluluk verirler. Aile içerisinde açık ve net bir iletişim ve koşulsuz bir sevgi hâkimken aynı zamanda herkesin ortak kararı ve onayıyla belirlenmiş belirli sınırlar ve kurallar da vardır. En önemli noktalardan biri de anne babalar hem kendi aralarında hem de çocukla olan iletişimde tutarlı ve kararlı bir duruşa sahiptirler.

        Demokratik ebeveyn tutumuyla büyüyen çocuklar ilerleyen hayatlarında kendine güvenen, uyumlu, bağımsız, işbirlikçi, sosyal, saygılı, sınırlarını bilen ve sorumluluk sahibi bireyler olurlar.

Otoriter – Baskıcı Anne Baba Tutumu

        Aşırı kontrol odaklı otoriter baskıcı anne tutumunu sergileyen ebeveynler, hoşgörüden uzak, katı ve baskıcı bir disiplin çerçevesinde çocuklarıyla iletişime geçerler. Çocukların onayı ve fikri alınmadan anne baba tarafından belirlenen sınır ve kurallara, çocuklar tarafından koşulsuz bir şekilde itaat edilmesi istenir. Kendileriyle ilgili en ufak seçimleri bile bazen sınırlı olur. Çocukların kendi fikir ve görüşlerinin pek bir önemi yoktur.

        Otoriter anne babalar, çocuklarının kişisel farklılıklarını ve gelişim düzeylerinin özelliklerini dikkate almadan beklenti içine girerler. Çocukların en ufak hatalarının bile bir cezası vardır. Ödül olarak verilenler de genellikle aslında çocuğun en başından beri hakkı olan bir şey olur. Korku ekseninde büyüyen bu çocuklar ilerleyen zamanlarda dikkatli, nazik, disiplinli olmalarına rağmen aynı zamanda bağımlı, çekingen, kolay boyun eğen, kendine güveni az olan ya da hiç olmayan, tedirgin bireyler olabilecekleri gibi isyankar ve kural tanımayan kişiler de olabilirler. Otoriteye karşı çekingen, kendinden güçsüzlere karşı saldırgan bir tutum sergileyebilirler.

Aşırı Hoşgörülü Anne Baba Tutumu

        Aşırı hoşgörülü anne baba tutumunun hâkim olduğu ailelerin evlerinde patron çocuktur. Anne baba tarafından çocuğun sınırları, neyi yapıp neyi yapmaması gerektiği net bir şekilde söylenmez. Aile ve aile fertlerinin bütün hayatı ve düzeni çocuğun isteğine göre şekillenir. Aşırı özgür bırakılan çocukların yaptıkları her şey, hatalar da dahil olmak üzere hoşgörüyle karşılanır ve bir yaptırımı olmaz. Kendisine her zaman her ortamda hizmet edilmesini, her istediğinin o anda olmasını isteyen çocuklar, ileride doyumsuz, kural tanımaz, bencil, sabırsız, kırılgan, sorumsuz, istedikleri olmadığında agresif, soysal uyum açısından zayıf olurlar.

Aşırı Koruyucu Anne Baba Tutumu

        Her ebeveynde olan çocuğunu koruma içgüdüsünü aşırıya kaçırarak aşırı koruyucu bir tutum sergileyen anne babalar, çocuklarını gereğinden fazla korur ve kontrol ederler. En güvenli yer ve zamanlarda bile çocuklarının başlarına bir şey gelecek korkusuyla onların dışarı çıkmalarına ya da kendilerini ortaya koymalarına izin vermezler, onları kısıtlarlar. Bu nedenle aşırı koruyucu bir ortamda büyüyen çocuklar kendilerini ve potansiyellerini tam olarak göremezler. Büyümelerine aileleri tarafından izin verilmeyen çocuklar ilerleyen yaşlarda başkalarına bağımlı, özgüveni düşük, kendi başına karar veremeyen, sorumluluk alamayan, zayıf kişilikler olurlar.

Haberin devamını okumak için buraya tıklayınız.