"Ahilik Ahlakını Yaşatan Esnaflar "Projemiz

Selçuk´ta Ahilik kültürünü yaşatan ve günümüze yansıtan esnaflar ile çocuklarımızı ve gençlerimizi buluşturmayı gelecek nesillerinde bu güzel ahlaktan nasiplerini almalarını ve bu değerlerimizi geleceğe taşımaları amaçlayan projemiz üç senedir devam ediyor.Projemizin detayları;

Tarih, sadece yaşanmış bitmiş olayları anlatan bir bilim değildir. Tarih bir süreçtir. Yaşanmış olayların etkileri günümüzde de devam ettiğinden, geçmişi öğrenmemizi, günümüzü daha iyi anlamamızı ve geleceğe daha aydınlık bir pencereden bakabilmemizi sağlar.

Bu yönüyle baktığımızda, tarih derslerinde öğrendiğimiz "Ahilik teşkilatı"nın pek çok açıdan  özellikle de ahlaki prensipler bakımından günümüzde de varlığını sürdürdüğünü söyleyebiliriz. Bazı işletmeler vardır dededen toruna varlığını sürdürür bazı işletmeler vardır açıldıktan kısa bir süre sonra kapanır. Günümüzde varlığını sürdüren başarılı işletmelere baktığımızda ahlak anlayışı ile toplumun güvenini kazanmış, müşteri memnuniyetini önemseyen, mal ve ürün kalitesinden taviz vermeyen, maiyetinde çalışanları önemseyen kurumlardır. Bu prensipler "Ahilik teşkilatını" akla getirmektedir.

Günümüzde yerine Esnaf ve Sanatkarlar Odası gibi kurumların kurulduğu Ahilik, geçmişte iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo-ekonomik düzendir.

- Elin, kapın ve sofran açık olsun,

- İyi huylu ve güzel ahlâklı ol,

- İşinde ve hayatında, kin, çekememezlik ve dedikodudan kaçın,

- Ahdinde, sözünde ve sevginde vefalı ol,

- Gözün, gönlün ve kalbin tok olsun,

- Şefkatli, merhametli, adaletli, faziletli, iffetli ve dürüst ol,

- İkram ve kerem sahibi ol,

- Alçakgönüllü ol,  büyüklük ve gururdan kaçın,

- Hataları yüze vurma,

gibi yedi yüz den fazla ahlaki değer vardır.

Günümüzde ismi olmasa da Ahilik ahlakı ve prensipleri devam ediyor mu?

Geçmişte Anadolu‘da esnafların ve sanatkarların işlerini düzenleyen, mesleki ve ahlaki eğitim veren Ahilik örgütlenmesinin günümüze yansımaları nelerdir?

Selçuk´ta Ahilik kültürünü yaşatan ve günümüze yansıtan esnaflar ile çocuklarımızı ve gençlerimizi buluşturmayı gelecek nesillerinde bu güzel ahlaktan nasiplerini almalarını ve bu değerlerimizi geleceğe taşımaları amaçlanmıştır bu proje ile.

Bu çalışmada ahilik teşkilatının önemi ve günümüz esnaf ve sanatkarlarının meslek hayatında ve işletmelerinde ahilik ahlaki ilkelerini ne derece uyguladığını araştırmak amaçlanmıştır. Günümüzde başarılı olan işletmelerin işletme ahlakı ve çalışma prensipleri ile ahilik prensipleri karşılaştırılmıştır. Geçmiş ile günümüz arasında bağ kurmaya çalışılmış, ortaya çıkan olumlu sonuçların gelecekte de devam ettirilmesi için toplumda farkındalık ortaya çıkarmak amaçlanmıştır.

Selçuk´ta yaşayan, 25 yıldan fazla çalıştıkları alanda topluma hizmet sunan ve kente değer katan esnafların tanıtılması, gelecek nesillere anlatılması, tecrübelerinden faydalanılması hedeflenmiştir. Çalışmamızda öncelikle kaynak taraması yapıldı. İnternetten Ahilik ile ilgili bilimsel makaleler ve tezler araştırıldı. Kütüphanelerden Ahilik teşkilatı üzerine yazılmış kitaplar ve eserlerin taraması yapıldı. Ulaşılan kaynaklar okundu ve ahilik teşkilatı tüm yönleri ile incelendi. Selçuk ilçesinde 25 yıl ve üzeri aynı meslekte çalışmış, mesleğinde başarılı esnaflarımız tespit edildi. Tespit edilirken Selçuk Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Selçuk Belediyesi ve mahalle muhtarlarımızdan yardım alındı. Bu esnaflarla sözlü görüşmeler yapıldı. Önceden hazırlanan sorular yardımı ile esnaflarımızın başarılarına katkı sunan ahlaki prensipleri üzerine konuşuldu. Sözlü görüşmeler kaydedildi.

      Ticaret ahlakına önem veren, tecrübeli esnaflarımız öğrencilerin de katılmış oldukları bir programda plaket ile ödüllendirildiler. Selçuk Milli Eğitim Müdürü ve Selçuk Müftüsü tarafından plaketleri takdim edilmiştir.

Esnaflarımızın yaşadıkları kentin gelişmesinde çok önemli katkıları vardır. Müşterilerin memnuniyeti, güvenilir bir ticaret ve alışveriş ortamı sayesinde Selçuk´ta ticaret yaşamı daha da zenginleşmekte ve ekonomi güçlenmektedir.

Görüşme yaptığımız, kendi alanlarında başarılı esnafların hemen hepsinin Ahilik tarihi ya da ahilik ahlaki değerleri hakkında bilgi sahibi olmadıkları, buna rağmen kendilerine sorulan sorulara verdikleri cevaplara bakıldığında aslında Ahilik ahlaki değerlerinin çoğunu yaşattıkları görülmüştür.

Selçuk´ta görüşme yaptığımız esnafların hemen hepsinin kul hakkını gözeterek çalışanlarına sahip çıktıkları, sigortalarını yatırıp maaşlarını zamanında ödedikleri, onları ailesinin bir üyesi gibi gördükleri görülmüştür.

Başarılı esnaflarımız, ahilikte olduğu gibi, bir eğitim kurumu gibi çalışıp yanlarına çırak aldıkları insanları, kendi ayakları üzerinde duran meslek sahibi bir usta haline getirmişler ve pek çok aileye geçim kapısı sağlamışlardır.

Ahilik ahlakını yaşatan esnaflarımız her müşterinin kendileri için çok önemli olduğunu, bir müşterinin memnun kalmasının başka müşterilerinde gelmesine sebep olacağını belirtmişler ve pabuçlarını dama attırmamışlardır.

Çevresinde sevilip sayılan esnaflarımız, insanın insana her zaman ihtiyacının olacağı düşüncesi ile komşu esnaflar ile ilişkilerini iyi tutmuşlar, toplumun aslında geniş bir aile olduğunu düşünmüşlerdir.

Esnaflarımız ahilikte olduğu gibi toplumun ihtiyaçlarına duyarsız olmadıklarını, özellikle eğitim kültür alanında kurumlara ellerinden geldikçe destek verdikleri anlaşılmaktadır.

Ahilik kurumunun mesleki, ticari ve toplumsal ahlakı ön planda tutan gelenekleri hatırlanarak ihtiyaç duyulan alanlarda günümüz şartlarına uyarlanması son derece önemlidir.

Günümüzde gerek iş dünyası ve gerekse sosyal yaşamla ilgili düzenlemeler yapılırken Ahilik ilke ve kurallarından yararlanılması, okul müfredatlarında yer alması, kaliteli insan ve kaliteli toplum olma konusunda önemli katkılar sağlayacaktır.

 

 Bu kapsamda usta-çırak ilişkilerinin yeniden düzenlenmesi, sadece teorik bilgi değil yaşayarak ve yaparak örnek olunması iş hayatına olumlu katkılar sağlayacaktır.